Navigeren naar duurzame waarde creatie: de raad van bestuur en de bedrijfsjurist als partners
Steeds meer bedrijven erkennen het belang van duurzaamheid in het huidige economisch en maatschappelijk landschap. Zij willen ook actief hun rol in de samenleving en in de transitie naar een duurzame toekomst opnemen. Daarbij gaat men op zoek naar partners binnen en buiten het bedrijf om samen de opportuniteiten en uitdagingen aan te gaan. Samenwerking is een cruciaal element bij duurzame waardecreatie, waar interne en externe stakeholders steeds belangrijker worden. Binnen de bedrijven zijn de bedrijfsjuristen, die in meer dan enkele gevallen ook de rol van secretaris opnemen, en de raad van bestuur, belangrijke schakels in het radarwerk dat duurzaamheidsoverwegingen laat integreren in besluitvormingsprocessen.
Dit was het onderwerp van een seminarie, getiteld ‘Navigating towards sustainable value creation: challenges and opportunities for governance’, dat het Instituut voor Bedrijfsjuristen (IBJ) in samenwerking met GUBERNA en Crowell & Moring in januari 2024 organiseerde.
De bedrijfsjurist ‘ten dienste van‘ de raad van bestuur
Wat is de rol van de bedrijfsjurist bij de integratie van duurzaamheidsoverwegingen? Bedrijfsjuristen kunnen als adviseur de besluitvorming van de raad van bestuur versterken. Het is aan de bedrijfsjuristen om de raad van bestuur voortdurend op de hoogte te houden van evoluerende ESG-richtlijnen (bv. informatieverplichtingen inzake duurzaamheidsrapportering), de wettelijke kaders, industriestandaarden, enz…
Het wettelijke landschap is complex, en raden van bestuur moeten kunnen vertrouwen op juridische professionals om hierdoor te navigeren. Bedrijfsjuristen bekleden een unieke positie, want zij weten wat moet veranderen. Zij kunnen door een combinatie van niet alleen juridische competentie, maar ook een diepgaand inzicht in duurzaamheidskwesties, de raad van bestuur in staat te stellen te anticiperen op opkomende trends. Dit is essentieel om de strategische doelstellingen van het bedrijf te waarborgen.
De heer Frederik Van Remoortel (Crowell & Moring) lichtte op het seminarie toe dat er een lawine aan regulering op de bedrijven afkomt. Bedrijven moeten daar op een creatieve manier mee omgaan om de meest positieve en doelgerichte impact te bereiken. Bedrijfsjuristen kunnen de raad van bestuur begeleiding bieden door hun kennis te vertalen naar bruikbaar advies over hoe de regulering effectief geïmplementeerd en verweven kan worden in de besluitvormingsprocessen en governance. Hoe kan de raad van bestuur haar strategie aanpassen, welke impact hebben de reguleringen op de risico-analyse, welke policies dienen aangepast/opgesteld te worden?
De verwachting gaat dus verder dan strikte naleving van wetten; het omvat een proactieve benadering waarbij bedrijfsjuristen worden gezien als waardevolle partners bij het balanceren van wettelijke vereisten met bredere duurzaamheidsdoelen van het bedrijf. Bedrijfsjuristen kunnen meehelpen om duurzaamheidsrapportering te laten evolueren naar een transformatie van het businessmodel.
De raad van bestuur ‘ten dienste’ van de bedrijfsjurist
Door Saartje Verbeke (Portfolio Director, GUBERNA) werd de rol van de raad van bestuur in de duurzaamheidstransitie toegelicht. Zo is het aan de raad van bestuur om de purpose van de organisatie te definiëren. Een goed gedefinieerde purpose kan dienen als toetssteen om te verschillende belanghebbenden te aligneren met de raad van bestuur, het management, de operationele teams, investeerders, enz. Ook geeft het een heldere boodschap mee. Wat betekent duurzaamheid voor ons bedrijf? Zijn we als bedrijf compliance gedreven, risico gedreven, groei gedreven, of echt purpose gedreven? Purpose bepaalt hoe duurzaamheid in de bedrijfsstrategie geïntegreerd wordt.
Daarnaast hebben duurzaamheidsfactoren een belangrijke impact op de leiderschapsrol van de raad van bestuur. Bedrijfsjuristen verwachten van raden van bestuur dat ze een open omgeving creëren waarin de juridische implicaties van duurzaamheidstrends en de beslissingen ter zake open en met kennis van zaken kunnen worden besproken. Het gaat niet alleen om het overbrengen van juridische uitdagingen en implicaties, maar ook om de mindset van de raad van bestuur klaar te maken voor een eventuele omslag in de bedrijfsstrategie. Dat betekent dat de raad en de individuele bestuurders moeten investeren in opleiding om dezelfde taal te kunnen spreken en het management kritisch te kunnen challengen, daarbij ondersteuning vindend bij de bedrijfsjuristen.
Dus…
Het seminarie georganiseerd door het Instituut voor Bedrijfsjuristen toont aan dat de ‘governance van duurzame waarde creatie’ samenwerking vereist op alle niveaus. De conclusie uit de discussies was duidelijk dat een continue interactie en dialoog doorheen de hele organisatie essentieel is voor het succesvol integreren van duurzaamheidsoverwegingen in besluitvormingsprocessen. De rol van de bedrijfsjurist is cruciaal om de raad van bestuur op de hoogte te houden en te laten anticiperen op de verwachtingen van de regelgevers, op een zo gedragen mogelijke manier. Dat dit anticiperen meer dan nodig is, zo bleek ook uit de observatie van Sandra Gobert (executive director GUBERNA) in haar conclusie, “change is the only constant”!
